Αντώνης Κοντολέων, Πρόεδρος ΕΒΙΚΕΝ: Γιατί προσφύγαμε σε DG Energy και DG Comp για τις τιμές του ρεύματος στη βιομηχανία
Τους λόγους για τους οποίους η ΕΒΙΚΕΝ (Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ελλάδας) προσέφυγε στις Γενικές Διευθύνσεις Ενέργειας (DG Energy) και Ανταγωνισμού (DG Comp) για τις τιμές του ρεύματος στη βιομηχανία, εξήγησε σε δηλώσεις του στο energypress, αλλά και σε σχετικές ανακοινώσεις της Ένωσης, ο Πρόεδρός της κ. Αντώνης Κοντολέων.
Η σχετική καταγγελία είναι σημαντική γιατί έγινε απο κοινού με την αντίστοιχη Βιομηχανική Ένωση της Ρουμανίας (ACCER) και Βουλγαρίας (BFIEC) και αφορά τις πρακτικές χειραγώγησης και κερδοσκοπίας στις αγορές ρεύματος στα Βαλκάνια, με αποτέλεσμα να σημειώνονται τιμές, πολύ υψηλότερες από εκείνες της κεντρικής Ευρώπης πλήττοντας ανεπανόρθωτα την ανταγωνιστικότητα της εγχώριας βιομηχανίας. Επιπλέον, όπως επισημαίνει η ΕΒΙΚΕΝ, τα πράσινα PPA, δηλαδή οι μακροχρόνιες συμβάσεις των βιομηχανιών με φωτοβολταϊκά, προκειμένου να αντισταθμιστεί ο κίνδυνος από τις μεταβολές των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά, αποδεικνύονται στην παρούσα φάση και όσο δεν υπάρχει αποθήκευση “δώρο άδωρο”, καθώς με τη δύση του ηλίου τα φωτοβολταϊκά δεν παράγουν και δημιουργείται χάσμα μεταξύ των τιμών τις ώρες με ηλιοφάνεια και τις ώρες χωρίς ηλιοφάνεια.
Το χρονικό της ρήξης: Απο το 2021, μέχρι τις πρόσφατες τιμές που “ξεχείλισαν” το ποτήρι…
Eιδικότερα: Η ΕΒΙΚΕΝ ήδη απο το 2021 είχε καταγγείλει ότι διαμορφώνονται συνθήκες χειραγώγησης των τιμών, όταν οι συμβάσεις της βιομηχανίας με σταθερές τιμές ξεκίνησαν να χρεώνονται με βάση τις ωριαίες τιμές του Χρηματιστηρίου Ενέργειας με τις τιμές της χονδρεμπορικής μεταφέρονται αυτόματα στα τιμολόγια της λιανικής και τους μεγάλους παραγωγούς να μην έχουν κανένα ρίσκο.
Όμως, παρά τις διακηρύξεις της κυβέρνησης και του Υπουργείου Ανάπτυξης ότι η βιομηχανία (και μάλιστα τα βιομηχανικά πάρκα), αποτελούν στρατηγική προτεραιότητα αυτό δεν μεταφράζεται στην πράξη στον ενεργειακό τομέα.
Εν μέσω ενεργειακής κρίσης, η κυβέρνηση, επιδότησε τις αυξήσεις των τιμών στο ρεύμα και στη βιομηχανία. Πλην όμως η κρατική επιδότηση είναι ένα μέτρο πρόσκαιρο στο οποίο δεν μπορεί φυσικά να εφαρμόζεται συνέχεια και ούτε να στηριχθεί φυσικά σε αυτό η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής παραγωγής.
Στα 650 ευρώ/MWh (!!!!) έφτασαν οι τιμές στις ώρες αιχμής
Το ποτήρι και η οργή των βιομηχανιών για την μη ορθή αντιμετώπιση του προβλήματος στη ρίζα του, “ξεχείλησε” όταν απο τις αρχές Ιουλίου και μετά, οι βιομηχανίες της χώρας βρέθηκαν αντιμέτωπες με αστρονομικές τιμές στις ώρες 20.00-22.00, περίπου στα 700-800€/MWH, εντοπισμένες και στις τρεις χώρες των Βαλκανίων (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία). Πρόκειται για τιμές που, κατά την εκτίμηση της ΕΒΙΚΕΝ, δεν δικαιολογούνται από αύξηση στο κόστος παραγωγής που δεν ξεπερνάει τα 150€/MWh (για όσους λιγνίτες λειτουργούν).
Η ΕΒΙΚΕΝ έχει μάλιστα επικαλεστεί και τα στοιχεία σχετικής μελέτης που διενεργήθηκε τον Ιούλιο, σύμφωνα με την οποία στην ελληνική αγορά, οι τελευταίες 2.000 MWh προσφέρθηκαν απο τον Ιούλιο και μετά σε τιμές πολύ υψηλότερες από αυτές της προηγούμενης περιόδου κατά τις ώρες από 19.00 ως 24.00. Το πρώτο βήμα ήταν στα 190 ευρώ/MWh στις 4/7/24, στα 300 ευρώ/MWh στις 8.7.24 και στα 530 ευρώ/MWh στις 10.7.24
Έκτοτε οι τιμές ρεύματος στις ώρες αιχμής έχουν εκτοξευθεί σε καθημερινή βάση έως και 650 €/Mwh (!!!!), με τους αρμοδίους να διαβεβαιώνουν ότι το φαινόμενο είναι παροδικό και δεν απαιτείται η λήψη οποιωνδήποτε μέτρων, πλην της προστασίας των οικιακών καταναλωτών.
Πλην όμως το φαινόμενο συνεχίζεται μέχρι σήμερα με την ΕΒΙΚΕΝ να εκτιμά ότι κάποιοι παραγωγοί στη χώρα μας εκμεταλλεύονται την υψηλή κατανάλωση στα Βαλκάνια (λόγω των υψηλών εξαγωγών προς Ουκρανία) και πιθανόν πολύ υψηλές εξαγωγές στην Ουκρανία και κάποιες δυσλειτουργίες στις διασυνδέσεις και αποκτούν ουρανοκατέβατα κέρδη εις βάρος των ελλήνων καταναλωτών, πλήττοντας την παραγωγική βάση της χώρας.
Να φορολογηθούν αναδρομικά τα έσοδα των παραγωγών όλων των παραγωγών
Σύμφωνα με τον κ. Κοντολέων, η κατάσταση είναι πλέον εκτός ελέγχου πλέον και γι΄αυτό θα πρέπει άμεσα να ελεγχθούν οι προσφορές των συμβατικών μονάδων παραγωγής, ήτοι λιγνιτη, φ.α και Υ/Η στην αγορά καθώς και οι δυναμικότητες στις διασυνοριακές συναλλαγές. Θα πρέπει επίσης άμεσα να φορολογηθούν αναδρομικά τα έσοδα των παραγωγών όλων των μονάδων παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων και των Υ/Η.
Αναφορικα με τα πράσινα PPA, η ΕΒΙΚΕΝ θεωρεί πολύ μικρή την ωφελιμότητα του μέτρου γιατί η εξέλιξη του capture price των φωτοβολταϊκών και των αιολικών ως προς τη μέση τιμή της αγοράς έχει μειώσει δραματικά την ελκυστικότητά τους.
Συγκεκριμένα, το capture price δείχνει σταθερά να υπολείπεται της τιμής τις αγοράς κατά 20 ευρώ/MWh, ενώ από τον Ιούλιο που άλλαξε η συμπεριφορά των παραγωγών φυσικού αερίου και υδροηλεκτρικής ενέργειας ,στις βραδινές ώρες αιχμής και μετά τη δύση του Ιουλίου οι τιμές αυξάνονται, με αποτέλεσμα η διαφορά να εκτοξεύεται στα 50 ευρώ/MWh. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει σημαντικό ρίσκο στα PPA με φωτοβολταϊκά που δεν αντισταθμίζουν τον κίνδυνο των υψηλών τιμών με τη δύση του ηλίου παρά μόνον πιθανόν σε ένα 20-30% της κατανάλωσής της βιομηχανίας λόγω μη δυνατότητας αποθήκευσης. Επομένως η βιομηχανία δεν έχει λόγο να τα υπογράψει.
Οι βασικές προβλέψεις της Υπουργικής Απόφασης
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση για τα PPA, που υπεγράφη στις 14 Αυγούστου και δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ, το μέγιστο όριο ισχύος των Οριστικών Προσφορών Σύνδεσης που μπορούν να χορηγηθούν κατά απόλυτη προτεραιότητα από τον ΑΔΜΗΕ καθορίζεται σε 2.950 MW, εκ των οποίων τα 2.400 MW αφορούν τα PPA της βιομηχανίας και τα υπόλοιπα 550 MW αφορούν τις αγροτικές παροχές.
Η ελάχιστη αποδεκτή χρονική διάρκεια των PPA καθορίζεται στα οκτώ έτη.
Tα bonus και τα πέναλτυ
Η ΥΑ (Υπουργική Απόφαση), εκτός από τα bonus που προβλέπονται για τα έργα που καταλαμβάνονται από αυτή (δηλαδή άμεση δέσμευση «ηλεκτρικού χώρου» στο δίκτυο του ΑΔΜΗΕ παρακάμπτοντας τις σειρές προτεραιότητας και υπαγωγή σε ευνοϊκότερο καθεστώς περικοπών από τα υπόλοιπα έργα ΑΠΕ καθώς δεν θα υπόκεινται στους στατικούς περιορισμούς έγχυσης, δηλαδή δεν θα έχουν μόνιμο «κόφτη» στην ενέργεια που εγχέουν στο σύστημα), περιλαμβάνει και πέναλτι στην περίπτωση που τα έργα έχουν διάρκεια μικρότερη των οκτώ ετών, ή/και παύουν να εκπροσωπούν βιομηχανικό καταναλωτή και δεν ολοκληρώνονται εντός των προβλεπόμενων από το νόμο προθεσμιών, τότε απεντάσσονται από τις ευνοϊκές προβλέψεις για τις περικοπές και έχουν κλιμακούμενη ποινή στατικών περιορισμών. Ένα χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ δηλαδή θα έχει μηδενικούς στατικούς περιορισμούς έγχυσης αν όντως ολοκληρωθεί εμπρόθεσμα. Ειδάλλως, για κάθε μήνα που θα καθυστερεί η ολοκλήρωσή του, θα επιβαρύνεται και με 1% επιπλέον στον μόνιμο «κόφτη» που θα του επιβληθεί. Επομένως, ένα εξάμηνο καθυστέρησης π.χ. θα σημαίνει πως θα λειτουργεί με μόνιμο «κόφτη» 6%.
Τέλος, προβλέπεται ότι παράλληλα με την εξέταση των έργων ΑΠΕ για τα PPA της βιομηχανίας που εμπίπτουν στις διατάξεις της YA, o ΑΔΜΗΕ θα δύναται να εξετάζει σύμφωνα με τα επιμέρους πλαίσια και διατάξεις περί προτεραιότητας πλήρη αιτήματα λήψης Οριστικών Προσφορών Σύνδεσης κατόχων σταθμών ΑΠΕ, ΣΗΘΥΑ και Υβριδικών Σταθμών εντός των κορεσμένων δικτύων της Πελοποννήσου, της Εύβοιας και της Κρήτης, καθώς και σταθμών αποθήκευσης που επιλέγονται σύμφωνα με ανταγωνιστική διαδικασία και δεν έχουν συνάψει διμερείς συμβάσεις. Για αυτούς τους σταθμούς χορηγούνται όροι σύνδεσης μέχρι περιθωρίου ισχύος που προσδιορίζεται για κάθε κορεσμένο σύστημα από τη ΡΑΑΕΥ.